Ullensvang (?)
Isak Aakre (?)
Gamle joleskikkar.
Fyrr skulde alle liggja inne i stova jolenatti. Andre tider
laag baade gutor og gjentor i fjoset. Men jolaftan bar dei
inn halm og laga til flatseng paa golvet. Om jolaftan
lauga dei seg allesaman. Dei hadde en stor stamp i
fjoset som dei lauga seg i, tenesetegjenta maatte alltid
vera sist, og daa var vatnet fælt skite. "Reinsemd er
ein god ting" sagde kjerringi, ho vrengde skjorta si
jolaften. Dei langa seg visst ikkje fleire gonger for
aaret. I gamle dager laag folk nakne
umed natti;
men jolenatti skulde dei ligga med skjorta paa seg.
Husfaren lagde seg alltid sist, og saag etter um
alt var som det skulde vera. Fyrr han lagde seg, sopa
han vel halmerusket undav bordet, og dersom det
um morgonen var kornor under bordet, skulde det
verta eit godt kornaar. Uppaa bordet sette han eit
tinfat med vatn i. Og dersom det um morgonen
var sildarogn og reist i fatet, skulde det verta
godt fiske. Det fyrste husfaren gjorde um morgonen
var aa sjaa etter um det var rogn i fatet eller kornor
under bordet, og merkjelig nok fann han fine kornor
som han sope upp i handi si. Daa sagde han: "Gudskje
lov og takk, me tar ikkje syta, det vert korn til aars
og," og likeins sagde han daa han saag at det var
rogn og reist i vatnet. Dette vart dei fyr, og trudde
so stødt paa det. Ja, dei maatte tru det, naar dei saag det.
Jolenatto brende dei ljos heile natti. Det er leivning
fraa den gamle tid, daa dei heldt jol, solfest, paa den
lengste natt i aaret. Daa stridde ljøset og myrkret um
magti. Og folk skulde hjelpa ljoset i striden, difor
brende dei ljos. Paa jolebordet brann alltid ljos, helst tvo
trigreina (trekongeljos) eit|for matmori og eit for husbonden.
Mange gamle skikkar og gamal yvertru knytte
sig til joli. Dersom ein sat attmed ein bekk jolenatti,
skulde det i den timen Jesus vart fødd, renna tri slag