Full text: Folkeminne samla i Balestrand Prestegjeld sumrane 1930-31 av Sjur Bøyum III 1930/1931 Balestrand

Ei gamal gjenta, Brita Nauteskreda var momi i den eine handi. 
Ho beit neglene sine, og so stakk ho nagla-betane nedi hola-moti 
opningi millom strupen og skjorta.) Eingong var det ei son 
spurde henne: "Heng dei no der til dess du døyr? “ Dei hadde der 
tru at ein skulde ha so mykje som mogeleg med seg i gravi av de 
som høyrde kroppen til. (Sværefj. 
Dei skulde aldri klyppa neglene på ein sundag, for då 
voks dei so fort. (Fjærl. 
Den som har mange kvite prikkar på neglene,er flinl 
til å ljuga. 
Flod og fjøra. 
Dei gamle trudde at mangslags arbeid og mange fyretak : 
kvardagstivet gjekk greidare i veksande enn i minkande sjø.Elle: 
var det ikkje berre sjøen ein burde nøyta i veksande, men so 
mange veksande som råd var, t.d. måne, dag, år. Kyr som var 
borne i veksande måne og veksande sjø, vart gode .Når ei kyr 
laupte i veksande måne og sjø, då fløytte ho seg. Ho kom ei vika 
tidlegare enn vanleg og vel so det. Sume segjer at det kan skilja 
upptil 14 dagar, Mår ei kyr lauper um fyremiddagen medan sjøer 
fløder, og ei onner lauper um ettermiddagen medan han fell. Eir 
skulde aldri setja uksekalv som var boren i minkande. Kyrne vilde 
laupa meir uppatt etter han. Skulde ein ukse verta skikkeleg god 
måtte han vera boren i tre veksande, d.v.s. veksande måne, veksande 
sjø og fyre middag. Det motsette, tre minkande ,var verste tidi 
Den kalla dei "blaominkande" Andre kallar det "blaominkande" når 
det er månelaust 
Dei folk som var fødde i veksande, vart kraftige 
Ein skulde ikkje koka rjomegraut utan når siøen flødde, då slepte 
grauten lettare feittet. Ein skulde ta til å pløgja i flødande 
shø. D Veden skulde hoggast i veksande. Då vart han lettäre 
kløyva. Ein får lettare smør når ein kinnar i veksande sjø o 
måne. Håret går lettare av hovud og føter, når dei lagar kalvedans 
på flodi. Ei kyr vert før greidd når det fløder. Dei skulde alltic 
slakta når det flødde. Då var det lettare å få blodet av beisti 
g kjøtet skulde og verta driugare. Når dei skulde gjelda eit beis 
) 
måtte det gjerast når sjøen fell. Då bløder dei minst. Serle 
måtte dei passa på å gjelda griser i minkande måne og fallande 
sjø. Dei som ikkie budde nær sjøen tok mark på kattaugo um de 
var flod eller fjøra. Når sjøen fløder ,vert kattaogo rundare 
Når han minkar vert dei avlange. På Syrstrand brukte dei katteskir 
til å sjå flodi etter, når dei arbeiddde i helleberget. Håri reis 
te seg noko på keskinnet når det flødde. Hellearbeidarane drei 
aldri med kløyving utan ved flød sjø. Sume fortel at det legg set 
ei hinna på glasi når sjøen fløder. 
hima 
Når flodi aukar mest framfyre ny måne, vert det uver 
Men kjem den største flodi etter nymånen, er det godversmerke. (Fjær 
Rlden 
Dei gamle hadde svar tru på elden si makt til å verne 
mot vondt, anten det no galdt dei underjordiske, fantar, ellei 
trollskap. 
Han Teig-Ola hadde ei kyr som var vekke nokre dagar 
å stølen. Då ho kom att, trudde han ho hadde vore innteki. 
dan sprang rangsøles rundt kyri med ein brand framme 
å selbøen 
g trudde at han soleis kunde verja henne mot dei underjordiske 
ar dei brende vok-eld jonsok-kvelden, so var det for 
Nar dei brcnue  e beling. 
I Ese brukte dei å 1 
halda udyri burte frå beite og 
a tjøra og krut inni never, og so la dei det allmed kyrarekkjet